เปิดโลกฟุตบอลชายหาด ผ่านมุมมองของ "จ่าตอง" นักเตะไทยคนแรกที่ได้ลงเล่นลีกอาชีพในญี่ปุ่น

เมื่อพูดถึง "ฟุตบอลชายหาด" หลายคนอาจนึกถึงกีฬาสนุกๆ ริมทะเลที่มีแค่ความบันเทิงชั่วครู่ แต่แท้จริงแล้ว กีฬาชนิดนี้คือเวทีที่เต็มไปด้วยพลัง ความเร็ว เทคนิคเฉพาะตัว และเสน่ห์อันเป็นเอกลักษณ์ที่แตกต่างจากฟุตบอลทั่วไปโดยสิ้นเชิง

มันคือกีฬาอาชีพที่มีลีกแข่งขันจริงจัง มีแฟนบอลเฉพาะกลุ่มที่หลงใหลในความพลิ้วไหวของลูกหนังบนผืนทราย

ในประเทศไทย ฟุตบอลชายหาด อาจยังไม่เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางนัก แต่ก็มีคนกลุ่มหนึ่งที่ทุ่มเทและผลักดันกีฬานี้อย่างเงียบๆ หนึ่งในนั้นคือชายผู้บุกเบิกเส้นทางลูกหนังเท้าเปล่าจากไทยไปถึงลีกญี่ปุ่น 🇯🇵

เขาคือ "จ่าตอง" พันจ่าอากาศเอก อรรถพล คำบรรลือ นักเตะไทยคนแรกที่ได้ลงเล่นฟุตบอลชายหาดอาชีพในแดนอาทิตย์อุทัย และยังคงเดินหน้าพัฒนากีฬาชนิดนี้ในฐานะผู้จัดการทีมอย่างไม่หยุดยั้ง

รู้จักจ่าตอง

พันจ่าอากาศเอก อรรถพล คำบรรลือ หรือ "จ่าตอง" เริ่มเล่นฟุตบอลชายหาดเมื่อปี 2012 และสามารถทำได้ดีจนติดทีมชาติไทยในที่สุด หลังจากนั้นในปี 2018 สร้างประวัติศาสตร์เป็นนักฟุตบอลชายหาดไทยคนแรกที่ได้ไปเล่นอาชีพในลีกญี่ปุ่น 🇯🇵

จ่าตองเดินทางไปลงเล่น และใช้ชีวิตที่นั่นด้วยตัวคนเดียว ถือเป็นหนึ่งในนักฟุตบอลชายหาดชาวไทย ที่เป็นผู้บุกเบิกสร้างเส้นทางของนักเตะเท้าเปล่าไทย ให้ชาวญี่ปุ่นได้รู้จัก โดยเจ้าตัวได้ใช้ชีวิตค้าแข้งที่นั่นเป็นเวลานานถึง 3 ปีเต็มๆ เลยทีเดียว

ทีมที่จ่าตองเคยสังกัดในญี่ปุ่น:

• โตเกียว เลคิออส (Tokyo Lequios) ปี 2018

• อากาชิ (Akashi) ปี 2020

• ริวกิว โอกินาวา ยูไนเต็ด (Ryukyu United) ปี 2022

โดยจุดเริ่มต้นที่ทำให้จ่าตองได้ไปญี่ปุ่นนั้นมาจากการที่ได้ไปลงแข่งขันในรายการ ปูซาน บีช ซอคเกอร์ ที่ประเทศเกาหลีใต้ ในปี 2017 และฟอร์มของเขาไปเข้าตาบางทีม

หลังจบการแข่งขัน เกิดการเจรจาและดึงตัวจ่าตองไปร่วมทีมโตเกียว เลคิออสเพื่อลงแข่งขันที่ญี่ปุ่นในที่สุด 🇯🇵

"ตอนผมเล่นกับโตเกียว ในทีมผมมีนักเตะทีมชาติญี่ปุ่นถึง 9 คนจาก 11 คน ซึ่งสะท้อนถึงมาตรฐานของทีมว่าอยู่ในระดับไหน และวัฒนธรรมของคนญี่ปุ่นนั้น เมื่อเขายอมรับคนนึงแล้ว คนต่อๆไป ก็มักจะได้รับการยอมรับไปด้วย"

จ่าตองเล่าถึงความหลัง..

รู้ไว้ใช่ว่า กฎกติกา ที่เราควรรู้

แม้ว่าโดยปกติ ฟุตบอลชายหาด ถือได้ว่าเป็นหนึ่งในชนิดกีฬาที่มีสีสันและเสน่ห์เฉพาะตัว ทั้งวิธีการเล่น และความสนุกตื่นเต้นเร้าใจในการแข่งขันที่สามารถจะสะกดทุกสายตาให้หยุดนิ่ง แม้คนๆนั้นจะเพิ่งได้ดูเป็นครั้งแรกก็ตามที

คุณสามารถสนุกกับการชมฟุตบอลชายหาดได้ แม้จะไม่ทราบถึงกฎกติกาของกีฬาชนิดนี้แม้แต่นิดเดียวเลยก็ตาม เพราะฟุตบอลชายหาดถือว่าเป็นกีฬาสายเอนเตอร์เทน ที่ดูง่ายและเข้าถึงแฟนกีฬาได้ทุกกลุ่มทุกวัย

แต่จะดีกว่าไหม? ถ้าคุณจะทราบและเข้าใจถึงกฎกติกาของฟุตบอลชายหาด (Beach Soccer) ซักเล็กน้อย เพียงเท่านี้เชื่อได้เลยว่า จะทำให้การดูฟุตบอลชายหาดของคุณสนุกขึ้นเป็นทวีคูณอย่างแน่นอน

1. สนามแข่งขันของฟุตบอลชายหาด พื้นสนามต้องเป็นทรายละเอียด ไม่ใช่ทรายทะเลทั่วไป และต้องดูแลความสะอาดเป็นพิเศษ ลึกประมาณ 30-40 เซนติเมตร ขนาดสนามกว้าง 26-28 เมตร ยาว 35-37 เมตร , ขนาดประตูกว้าง 5.5 เมตร สูง 2.2 เมตร ไม่มีเส้นเขตล้ำหน้า

"สนามที่ใช้ในการแข่งขันระดับนานาชาติ ถ้าจัดที่ชายหาด จะต้องมีอัฒจรรย์ครบทั้ง 4 ด้าน โดยเฉพาะด้านที่ติดกับทะเล จะใช้ประโยชน์ในการป้องกันเรื่องลมเข้ามาในสนามได้อีกทางหนึ่งด้วย"

2. จำนวนผู้เล่น

แต่ละทีมมีผู้เล่นในสนามฝั่งละ 5 คน รวมผู้รักษาประตู และมีผู้เล่นสำรองได้สูงสุด 7 คน

สามารถเปลี่ยนตัวผู้เล่นได้ไม่จำกัดจำนวนครั้ง และสามารถเปลี่ยนตัวได้ตลอดเวลา

"สำหรับนักฟุตบอลชายหาดนั้น แน่นอนว่าสำหรับลีกที่กำลังตั้งไข่อย่างบ้านเรา นักฟุตบอลชายหาดส่วนหนึ่ง ก็คือนักฟุตบอลสนามใหญ่ หรือนักฟุตซอล ที่ผันตัวมาเอาดีทางฟุตบอลชายหาด"

"..แต่เมื่อคุณเลือกจะเล่นในการแข่งขันที่เป็นทางการในระบบลีกอาชีพแล้ว ในระหว่างฤดูกาลแข่งขันคุณไม่สามารถสลับไปเล่นฟุตบอลสนามใหญ่หรือฟุตซอลได้ แม้กระทั่งจะไปเล่นบอลเดินสายก็ไม่ได้อีกเช่นกัน ถ้าหากถูกจับได้จะโดนลงโทษทันที"

3. ระยะเวลาแข่งขัน

แบ่งการแข่งขันออกเป็น 3 ช่วง ช่วงละ 12 นาที รวมเวลาเล่นจริง 36 นาที

นับเฉพาะเวลาเล่นจริง โดยจะหยุดเวลาเมื่อบอลออกนอกสนามหรือมีการฟาวล์

สำหรับฟุตบอลชายหาด จ่าตอง ให้น้ำหนักไปที่เรื่องความสามารถที่ 50% แต่อีก 40 % คือสภาพร่างกายและความฟิต ที่เหลือคือสภาพจิตใจ ดังนั้นเรื่องฟิตเนส เรื่องการดูแลรักษาสภาพร่างกาย จึงเป็นอะไรที่ห้ามละเลย

4. วิธีการเล่นและกติกา (เฉพาะที่น่าสนใจ)

- ห้ามส่งบอลกลับหลังให้ผู้รักษาประตูใช้มือเล่น ยกเว้นบอลสัมผัสผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามก่อน

- การเตะฟรีคิกจะห้ามตั้งกำแพง ผู้เล่นที่ถูกทำฟาวล์จะต้องเป็นคนเตะฟรีคิกเอง (ยกเว้นกรณีบาดเจ็บ)

การฟาวล์แต่ละครั้งจะนำไปสู่การเตะฟรีคิกโดยตรง

- ใช้ระบบใบเหลืองและใบแดงเช่นเดียวกับฟุตบอลทั่วไป หากผู้เล่นโดนใบแดงออกจากสนาม ทีมจะต้องเหลือผู้เล่น 4 คนเป็นเวลา 2 นาที หรือจนกว่าคู่แข่งจะยิงประตูได้ ไม่มีการรีเซ็ตจำนวนการฟาวล์ในแต่ละช่วงเวลา

- เมื่อลูกบอลออกเส้นข้าง จะเตะหรือจะทุ่มก็ได้ แต่ต้องแจ้งกรรมการก่อนว่าจะเตะหรือจะทุ่ม

"การเลือกว่าจะทุ่มหรือเตะ จะดูจากตัวผู้เล่นของฝ่ายเราที่อยู่ในสนามด้วย เช่นถ้าเรามีกองหน้าตัวใหญ่ที่เล่นลูกกลางอากาศดี ตีลังกาเก่ง ก็จะใช้วิธีทุ่ม"

"การทำให้บอลลอยอยู่กลางอากาศได้นานคือความได้เปรียบอย่างหนึ่งของฟุตบอลชายหาด เพราะเวลาบอลตกพื้น เล่นบอลกับพื้นทรายมันใช้แรง ใช้เทคนิคเยอะ และยังคาดเดาการตกของบอลได้ยากอีกด้วย"

- ระบบการเล่นใช้ตัวเลขคล้ายฟุตบอล 11 คน แต่จะย่อส่วนลงมา เช่น 1-2-1 , 2-1-1 หรือ 3-1 โดยจะใช้แผนไหนก็ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ในสนามเวลานั้น

- ลูกฟุตบอลที่ใช้ในการแข่งขันฟุตบอลชายหาด จะมีน้ำหนักเบากว่าลูกฟุตบอลปกติ พื้นผิวนุ่มกว่าเหมาะสำหรับการเล่นด้วยเท้าเปล่า ต้องเป็นลูกฟุตบอลที่ได้รับการรับรองมาตรฐานสำหรับการแข่งขันฟุตบอลชายหาดโดยเฉพาะ

"ในไทยลูกฟุตบอลชายหาดต้องนำเข้าอย่างเดียว หาซื้อยากมาก และยังมีราคาที่ค่อนข้างสูงอีกด้วย โดยหลักๆ ยี่ห้อที่ใช้กันอยู่ก็จะมี Molten, Adidas, Puma ประมาณนี้ที่ได้รับการรับรองให้ใช้ในการแข่งขันระดับนานาชาติได้"

รู้หรือไม่ ประเทศไทยก็มี ลีกฟุตบอลชายหาด

การแข่งขันฟุตบอลชายหาดในประเทศไทยเริ่มต้นขึ้นในปี 2017 ภายใต้ชื่อ "MOL Beach Soccer Thai League" ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากบริษัท MOL และสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทยฯ ซึ่งถือว่าเป็นลีกฟุตบอลชายหาดอาชีพแห่งแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีการจัดการแข่งขันเรื่อยมา

ในปีล่าสุด ฤดูกาล 2567 (2024) เป็นสโมสรเต่าพิฆาต "ไอมาเน่ บีช ซอคเกอร์ คลับ" ที่มีจ่าตองเป็นผู้จัดการทีม ที่สามารถคว้าแชมป์ฟุตบอลชายหาดชิงชนะเลิศแห่งประเทศไทยไปครองได้สำเร็จ ถือเป็นแชมป์สมัยแรกของทีม

นอกจากนี้ คมกริช ณะน่าน กองหน้าจอมเก๋าของทีมยังคว้าตำแหน่งดาวซัลโว ไปครองได้อีกด้วย โดยทำไปได้ทั้งหมด 28 ประตู

ความสนุกกำลังรอคุณอยู่ !!

การแข่งขันฟุตบอลชายหาดชิงชนะเลิศแห่งประเทศ จะเริ่มต้นในเดือนมิถุนายนของทุกปี และไปจบในเดือนกันยายน โดยมีช่วงพักเบรกสั้นๆ ในเดือนสิงหาคม โดยมีทีมเข้าร่วมแข่งขันทั้ง 8 ทีม แข่งในระบบเหย้าเยือน เก็บคะแนนแบบพบกันหมด ทำให้ทุกทีมจะลงแข่งขันทีมละ 14 นัด ทีมที่ได้คะแนนรวมสูงสุดก็จะคว้าแชมป์ไปครอง

สนามแข่งขันจะใช้สนามกลาง คือ สนามฟุตบอลชายหาดที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ของ การกีฬาแห่งประเทศไทย หรือ กกท.หัวหมาก โดยสนามนั้นมองหาไม่ยาก จะตั้งอยู่ด้านข้างของอินดอร์สเตเดี้ยมหัวหมาก ในหนึ่งวันเตะ 4 คู่ ติดต่อกันตั้งแต่บ่ายแก่ๆ ไปจนถึงหัวค่ำเลยทีเดียว

รู้จัก เต่าพิฆาต "ไอมาเน่ บีช ซอคเกอร์ คลับ"

จ่าตอง ปัจจุบันรับหน้าที่เป็นผู้จัดการทีม "ไอมาเน่ บีช ซอคเกอร์ คลับ" ที่มี "บอสไต๋" หรือคุณทักขศิษฏ์ จิตติวาณิชย์ เป็นผู้บริหาร บอสไต๋เป็นที่ทราบกันว่ามีวิสัยทัศน์ที่ดีเยี่ยม คอยสนับสนุนดูแลทีมเป็นอย่างดี และมีเป้าหมายในการสร้างทีมพัฒนาฟุตบอลชายหาดอย่างชัดเจน

จ่าตองให้ข้อมูลถึงเบื้องหลังภายในทีมว่า

"สำหรับในทีมใหญ่ๆ อย่าง ไอมาเน่ บีช ซอคเกอร์ คลับ นั้น พวกเขาต้องการสร้างต้นแบบของทีมฟุตบอลชายหาดอาชีพให้เกิดขึ้นในเมืองไทย ผู้เล่นทุกคนในทีม มีสัญญาจ้าง มีเงินเดือน ถือว่าเป็นนักเตะอาชีพแบบเต็มตัว ซึ่งรวมไปถึงทีมงานและกลุ่มผู้ฝึกสอนที่มีใบรับรองจาก AFC Beach Soccer (Level 1) ด้วย"

พัฒนานักเตะชายหาดไทย ต้องเริ่มจากทรายเม็ดแรก

ปัจจุบัน สำหรับ ไอมาเน่ บีช ซอคเกอร์ คลับ ที่จ่าตองดูแลอยู่ มีกระบวนการสร้างนักฟุตบอลชายหาดสายเลือดใหม่ โดยเริ่มสร้างตั้งแต่ระดับเยาวชนแล้ว ไม่ได้ใช้การดึงผู้เล่นมาจากฟุตบอลสนามใหญ่หรือฟุตซอล เหมือนในอดีต

"เด็กๆที่เข้ามาเล่นบอลชายหาด หลักๆคือต้องชอบและมีใจรักเป็นพื้นฐาน เขาเลือกมาเล่น เพราะเขาอยากมาเล่นชายหาด ไม่ใช่ว่าเขาเล่นสนามใหญ่ไม่ได้ ถึงมาเล่นชายหาด"

และเมื่อได้เข้ามาอยู่ตรงนี้ เด็กๆยิ่งมองเห็นโอกาส และมีเป้าหมายว่า ถ้าทำได้ดี ในอนาคตข้างหน้าจะมีโอกาสติดธง รับใช้ชาติ ได้เป็นตัวแทนทีมชาติไทย ซึ่งโอกาสตรงนี้ มีทางไปถึงได้ง่ายมากกว่าฟุตบอลสนามใหญ่หรือฟุตซอลอีกด้วย

โดยเริ่มต้นในช่วงปีแรก นักฟุตบอลจะได้รับการฝึกฝนเบสิคขั้นพื้นฐานทั้งวิธีการเล่นและความเข้าใจในกติกาของฟุตบอลชายหาด ซึ่งหนึ่งสิ่งสำคัญของกีฬานี้คือ ความสามารถทางกายภาพ (Physical Performance)

พอเข้าสู่ปีที่สอง จะเริ่มมีรายการแข่งขันในประเทศให้ลงเล่นก่อน แล้วก็จะค่อยๆ ไต่ระดับขยับไปเล่นในรายการต่างประเทศเป็นลำดับต่อไป ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความสามารถของเด็กแต่ละคนด้วยว่าจะไปได้ไกลแค่ไหน

"ถ้าทำครบกระบวนการ เด็กสามารถขึ้นไปติดทีมชาติได้เลย เพราะระบบอคาเดมีจริงๆ มันยังไม่มีในบ้านเรา"

กับความเอาจริงเอาจังที่ต้องการยกระดับวงการฟุตบอลชายหาดไทย ยังมีอีกหลายเรื่องที่แฟนบอลยังไม่เคยรู้ ยกตัวอย่างเช่น นักฟุตบอลชายหาดระดับโลกหลายคนทั้งที่ยังเล่นอยู่ในปัจจุบันหรือบรรดาดาวดังที่ตอนนี้เลิกเล่นไปแล้ว

สโมสร ไอมาเน่ บีช ซอคเกอร์ มีการเชิญผู้เล่นเหล่านี้หมุนเวียนกันเข้ามาให้ความรู้และแนะนำเทคนิคการเล่นให้กับนักเตะในทีม เช่น มาร์เซล โนวัค (กัปตันทีมชาติเยอรมัน), มันตัส มาคุตูโนวิเชียส (ทีมชาติลิธัวเนีย), ปาค ลิง (ทีมชาตินอร์เวย์)

"เทคนิค เบสิก การคอนโทรลบอล การรับส่งบอล พวกนี้มันสอนกันไม่ได้นอกจากคุณต้องเห็นกับตา ว่าระดับโลกเขาเล่นกันอย่างไร"

มุมมองต่อฟุตบอลชายหาดในประเทศไทย

เมื่อถามถึงทิศทางของวงการฟุตบอลชายหาดไทย จ่าตองมองว่า ยังไม่นับเมืองไทย ฟุตบอลชายหาดมันป๊อปปูล่า มันได้รับความนิยมพอสมควรอยู่แล้วในต่างประเทศ เพียงแต่ที่ยังไปไม่สุด เพราะกีฬาชนิดนี้ ยังไม่ได้รับการบรรจุให้เป็นกีฬาสากลและจัดการแข่งขันในมหกรรมกีฬาระดับนานาชาติรายการต่างๆ

"ผมว่าถ้าคนได้มาลองสัมผัสจะรู้ทันทีว่ามันมีเสน่ห์ คนชอบดูเวลาตีลังกายิง มันสวยงามและน่าตื่นเต้น พอเวลาเรางัดขึ้นมาได้แล้ว คู่ต่อสู้ห้ามโดนตัวเราเลย"

"ถ้าโดนฟาวส์ ทำได้แค่บังหรือกระโดดบล็อคอย่างเดียว ทำให้ประตูที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มาจากการตีลังกา ซึ่งผู้รักษาประตูจะป้องกันได้ยาก เพราะเดาไม่ถูกว่าบอลจะมาจากทิศทางไหน"

"ดังนั้นทางที่ดีที่สุดคือห้ามไม่ให้เขาได้ตี พยายามยืนชิดไว้ ดันหลังเขาไว้ หรือพอเขาจะงัดก็อ้อมหลังมาเตะ แต่ก็ไม่ใช่ว่าเราไปเอานักตะกร้อมาเล่นดีกว่า มันไม่ใช่แบบนั้นมันตีลังกาคนละแบบกัน"

ฟุตบอลชายหาดไทยยังต้องเดินทางอีกไกลเหมือนชายหาดที่ทอดยาว

แม้จะมีความพยายามในการพัฒนาฟุตบอลชายหาดไทยให้เป็นลีกอาชีพอย่างเต็มตัว แต่โครงสร้างโดยรวมของฟุตบอลชายหาดไทยยังห่างไกลจากมาตรฐานระดับสากล ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการขาดการสนับสนุนด้านงบประมาณที่มากพอ ไม่มีการประชาสัมพันธ์ข่าวสารการแข่งขัน มีสนามแข่งขันที่มีมาตรฐานจำนวนจำกัด และโครงสร้างของลีกที่ยังไม่ชัดเจน

ดังนั้นหากอยากประสบความสำเร็จทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องจริงจังกันตั้งแต่วันนี้ เพื่อที่ในวันหนึ่งข้างหน้า วงการฟุตบอลชายหาดไทยจะได้มีโอกาสก้าวไปสู่ระดับทวีปและระดับโลกแบบชาติอื่นๆ

แฟนบอลอย่างพวกเราก็มีส่วนช่วยตรงนี้ได้ ลองเปิดใจให้ฟุตบอลชายหาด คอยให้กำลังใจและติดตามผลงานพวกเขา ช่วยกันชมการแข่งขันหรือช่วยกันแชร์ เพียงเท่านี้คุณก็มีส่วนช่วยในการพัฒนาวงการฟุตบอลชายหาดไทยแล้ว

การแข่งขันที่พัทยา รายการล่าสุดในศึกฟุตบอลชายหาดชิงแชมป์เอเชีย 2025 "AFC Beach Soccer Asian Cup Thailand 2025" ที่เพิ่งจบลงไป ก็มีกระแสตอบรับที่ดีพอสมควรเลยทีเดียว ทั้งจำนวนผู้ชมในสนาม และที่ชมผ่านการถ่ายทอดสด

ลองเปิดใจชมการแข่งขันฟุตบอลชายหาดดูสักครั้ง เริ่มที่รายการ Beach Soccer League 2025 เริ่มวันที่ 21 มิถุนายน 2025 นี้ แล้วคุณจะรู้ว่ามันสนุกแค่ไหน...

ติดตามผลงานฟุตบอลชายหาดไทยได้ที่ Facebook: Thailand Beach Soccer

ทีม ไอมาเน่ บีช ซอคเกอร์ คลับ ได้ที่ Facebook, Instagram, Tiktok: IMANE Beachsoccer Club

ติดตามและให้กำลังใจ จ่าตอง ได้ที่ Facebook: Tong Atthaphon, Instagram: Tong_Atthaphon